Oznaczenia:
K-1 - K-4 - kontaktrony
S-1 - S-2 - semafory kształtowe (5811)
ZW-1 - zwrotnica z napędem elektromagnetycznym
PA-1 - PA-4 - przekaźniki MT-6 (jednocewkowe)
KL-1, KL-2 - klawiatura (8211)
Z-1 - zasilacz prądu stałego (2 - 16 V) - zasilanie szyn
Z-2 - zasilacz prądu zmiennego (16 V) - zasilanie zwrotnic, semaforów, przekaźników
Z-3 - zasilacz prądu stałego 18 V - zasilanie przekaźników MT-6, MT-12
Przybliżę zasadę działania:
Mamy 2 składy wyposażone w wagony z podczepionymi magnesami oraz 2 tory stacyjne
z wydzielonymi odcinkami zasilania w zależności od ustawienia semafora.
Oba składy wzajemnie się sterują.
Skład A stoi na torze 2, semafor S-2 wskazuje "STÓJ", zwrotnica ZW-1 ustawiona
w dowolnym położeniu, oba przyciski A i B na klawiaturze KL-2 są podniesione (załączone),
oba przyciski 1 i 2 na klawiaturze KL-2 są podniesione.
Skład B wjeżdża na stację na tor 1, załącza kontaktron K-1, który załącza przekaźnik PA-1
a ten z kolei za pomocą styków ustawia semafor S-2 na "JAZDA" i jednocześnie semafor S-1
na "STÓJ". Skład 1 wjeżdża na odcinek izolowany i zatrzymuje się przed semaforem a w tym
samym czasie rusza skład B z toru 2. Opuszczając stację zmienia (jeśli jest konieczność)
zwrotnicę ZW-1 - kontaktron K-4. Gdy skład B wjedzie ponownie na tor 2 załączy kontaktron K-2,
który załącza przekaźnik PA-2 a ten z kolei za pomocą styków ustawia semafor S-1 na "JAZDA"
i jednocześnie semafor S-2 na "STÓJ". Wówczas rusza skład A
a zatrzymuje się skład B.
Jeśli zmienimy położenie klawisza A na klawiaturze KL-1 (opuścimy klawisz) wówczas
nie będzie działał kontaktron K-1 i K-2 i nie będzie możliwa zmiana ruchu obu składów.
Jeśli zmienimy położenie klawisza B na klawiaturze KL-1 (opuścimy klawisz) wówczas
nie będzie działał kontaktron K-3 i K-4 i nie będzie możliwa automatyczna zmiana zwrotnicy
przez nadjeżdżający skład. Klawisz B wyłączamy wówczas gdy np. wykonujemy manewry.
Ważne jest położenie przycisków 1 i 2 na klawiaturze KL-2. Jeśli opuścimy klawisz 1
to skład znajdujący się na torze 1 pomimo położenia "JAZDA" semafora S-1 nie pojedzie,
gdyż odcinamy w ten sposób napięcie ("-"), które podaje semafor. Podobnie działa klawisz 2.
Możliwe jest również sterowanie ręczne zwrotnicą ZW-1 oraz obydwoma semaforami
z klawiatury KL-1.
Pomysłów i rozwiązań jest wiele. Można np. zrobić tak aby skład B wjeżdżając na stację
jednocześnie załączał przekaźnik czasowy (wówczas kontaktron K-1 pełni 2 funkcje).
Styki przekaźnika MT-6 na przykładowym schemacie załączają tylko 1 urządzenie w danej chwili,
ale można zrobić tak, aby załączał kilka urządzeń jednocześnie, np. semafor, zwrotnice,
przejazd kolejowy. Możliwe jest wykorzystanie 2 par styków w przypadku zastosowania MT-6,
3 par w przypadku korzystania z przekaźników Siemensa oraz 4 par - przekaźnik MT-12.
Oznaczenia styków przekaźników MT-6 i MT-12
Zamiast kontaktronów można zastosować styki szynowe (6640), zamiast przekaźników MT-6
przekaźniki dwucewkowe (dwustanowe) 8410.
Zamiast klawiatur (8211) można zastosować isostaty - są bardziej uniwersalne od klawiatur,
umożliwiają przełączanie zwrotnic, semaforów itp., są idealne do sterowania semaforami
świetlnymi.
Jarosław Kozłowski