Stacja Wierzchucin.

Stacja Wierzchucin

Stacja Wierzchucin to lokalna stacja węzłowa w sercu Borów Tucholskich. Krzyżują sie tu dwa szlaki - szlak z Działdowa przez Brodnicę, Grudziądz, Laskowice Pomorskie, Tucholę do Chojnic i przedwojenna magistrala węglowa Śląsk - Porty.
Szlak Działdowo - Chojnice budowany był odcinkami i oddawany do ruchu w terminach:
- 15.11.1879 - Grudziądz - Laskowice Pomorskie (22 km);
- 01.09.1878 - Jabłonowo Pomorskie - Mełno - Grudziądz (23 km);
- 15.08.1883 - Laskowice Pomorskie - Wierzchucin - Tuchola - Chojnice (70 km);
- 01.11.1886 - Jabłonowo Pomorskie - Brodnica (23 km);
- 01.09.1887 - Brodnica - Lidzbark Welski (32 km);
- 01.10.1887 - Lidzbark Welski - Działdowo (23 km).
Magistrala węglowa budowana była (z róznymi zawirowaniami) prawie przez cały okres międzywojenny i oddana do użytku w czasie od 01.11.1926 do 01.03.1933 r.

Mapa przedstawiająca stację Wierzchucin i okolice.
skala - 1:100 000.

   Budowa odcinka magistrali węglowej (Maksymilianowo - Bąk, oddany do ruchu 09.11.1930) spowodowała przebudowanie układu torowego Wierzchucina. Do tej pory była to malutka stacyjka w sercu lasów, teraz stawała sie stacją krzyżującą szlaki. Torami głównymi stały się tory "węglówki", linia z Laskowic została "doprowadzona" do stacji. Wylot w stronę Chojnic wykonano całkowiecie od nowa, likwidując tor dotychczasowy i wyprowadzając nowy po łuku w lewo. Zarys starego toru widać wyraźnie na mapie jako przesieka leśna.
   Ciekawostką może być fakt, że podczas II wojny światowej w bezpośredniej bliskości stacji istniał duży poligon wojskowy, na którym (być może) Niemcy przeprowadzali próby z bronią rakietową V-1. Poligon ten widoczny jest zaraz za wyjazdem ze stacji w stronę Kościerzyny po lewej stronie toru (mapa wyżej - wielka łąka, polana).
   Przez wiele lat w Wierzchucinie spotykały się pociągi z Bydgoszczy do Gdyni oraz z Działdowa do Chojnic. Rozkład jazdy był tak konstruowany, że spotykały się pociągi we wszystkie kierunki i zawsze na siebie czekały. W ruchu "królowały" niezawodne SN61 a w ruchu towarowym (dość dużym) Ty2. Tak przynajmniej było w latach 70-tych.
   Ciekawostką może być fakt, że w latach 80-tych przez Wierzchucin kursował pociąg pośpieszny Ustka - Gdynia - Bydgoszcz - Łódź - Kielce, również Olsztyn, Bydgoszcz - Chojnice - Szczecin - Berlin.
   Dzisiejszy wizerunek stacji nie odbiega od normy na PKP. Odcinek Bydgoszcz - Wierzchucin jeszcze pracuje, Wierzchucin - Kościerzyna dogorywa (minimalny ruch osobowy), Laskowice - Chojnice też jeszcze jeździ. Ruch towarowy prawie wcale nie istnieje. Z lokomotyw najczęściej spotkać można SU45, SU42, SP42 i nawet SM42. Okazyjnie można spotkać ST44 z bruttem.
   15.08.2003 roku odcinek Laskowice Pomorskie - Wierzchucin - Chojnice obchodzić będzie jubileusz 120-lecia. W jakiej kondycji stacja doczeka tego święta...........

Zdjęcia przedstawiające stację Wierzchucin. Dla większej przejrzystości podzielono je na części jak na planie:

Część A:

1. Stacja Wierzchucin, wylot w kierunku Błądzimia
(kier. Bydgoszcz).
fot. Przemysław Maron,
13.04.2002 r.


2. Semafor wjazdowy od strony Błądzimia. fot. Przemysław Maron, 18.07.2002 r.		3. Wyjazd w kierunku Błądzimia, manewruje SP42-. fot. Przemysław Maron, 07.07.2002 r.


4. Konserwacja semaforów wyjazdowych. W tle widoczna wieża ciśnień. fot. Przemysław Maron, 09.07.2002 r.		5. Betonowa wieża ciśnień. fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.


6. Semafory wyjazdowe na Błądzim. fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.		7. Przesieka w lesie - pozostałość po przedwojennej linii kolejowej. fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.


8. SM42-303 manewruje w pobliżu przejazdu kolejowego. fot. Przemysław Maron, ??.07.2000 r.		9. SU45-215 z poc. 9021 wjeżdża na stację Wierzchucin. fot. Przemysław Maron, 09.07.2002 r.		10. SU45-123 przed podczepieniem do składu poc. 9024 do Bydgoszczy. fot. Łukasz Meisinger, 17.11.2001 r.


11. Nastawnia dysponująca. w Wierzchucinie fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.		12. SM42-303 z poc. z Kościerzyny wjeżdża na stację Wierzchucin. fot. Przemysław Maron, ??.07.2000 r.		13. SU45-197 z poc. osobowym 90223 z Bydg. Gł. do Chojnic. fot. Marcin Markiewicz, 24.06.2001 r.


14. Budka wagi kolejowej... fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.		15. ...po lewej widoczna waga. fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.

Część B:


16. Semafor wjazdowy od strony Lniana (kier. Laskowice). Ustawiony wjazd dla poc. 1923. fot. Przemysław Maron, 18.07.2002 r.		17. SP42-242 z poc. 1923 Laskowice Pom. - Chojnice wjeżdża na stację. fot. Przemysław Maron, 18.07.2002 r.


18. Widok na stację w kierunku Lniana. fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.		19. Widok w kierunku Lniana. Widoczny skrajnik oraz magazyn. fot. Przemysław Maron, 13.04.2002 r.


20. SU45-079 odjeżdża z poc. 1930 Chojnice - Grudziądz. fot. Łukasz Meisinger, 17.11.2001 r.		21. SU45-178 z poc. 19340 z Wierzchucina do Grudziądza. fot. Łukasz Meisinger, 17.11.2001 r.		22. SP42-184 z poc. 19422 z Wierzchucina do Laskowic Pomorskich. fot. Łukasz Meisinger, 11.05.2002 r.

Część C:


23. Semafor wjazdowy od strony Chojnic. fot. Marcin Markiewicz, 17.11.2001 r.		24. Semafor wjazdowy od strony Chojnic. Zdjęcie z kabiny SU45. fot. Marcin Markiewicz.		25. Wjazd do Wierzchucina od strony Chojnic. fot. Marcin Markiewicz.


26. SU42-535 podczas manewrów. fot. Przemysław Maron, ??.07.2000 r.		27. SU45-145 z poc. do Chojnic opuszcza stację. fot. Przemysław Maron, ??.07.2000 r.		28. SM42-303 z poc. do Kościerzyny opuszcza stację Wierzchucin. fot. Przemysław Maron, ??.07.2000 r.

29. Wnętrze nastawni wykonawczej
na wjeździe od Chojnic.
fot. Przemysław Maron.

Część D - okolice stacji (nie wszystkie zdjęcia zostały zaznaczone na planie!!!):


30. SU45-178 z poc. 9023 z Bydg. Gł. do Wierzchucina mija tarczę ostrzegawczą przed Wierzchucinem. fot. Marcin Markiewicz, 17.11.2001 r.		31. Chojniczanin z SU45-114 na czele zbliża się do Wierzchucina. fot. Łukasz Meisinger, 17.11.2001 r.		32. ST44-1099 (?) ze skrajnią zbliża się do Wierzchucina. fot. Łukasz Meisinger, 17.11.2001 r.


33. SP42-242 z poc. 1921 z Jabłonowa Pomorskiego do Chojnic na przystanku Wierzchucin Stary. fot. Łukasz Meisinger, 17.11.2001 r.		34. Droga leśna którą prowadziły kiedyś tory do Wierzchucina Starego. fot. Przemysław Maron, 12.07.2002 r.		35. Ta sama droga dalej. fot. Przemysław Maron, 12.07.2002 r.

DALEJ

Podziękowania dla Łukasza Meisingera i Marcina Markiewicza za udostępnienie
zdjęć i innych materiałów, oraz pomoc w utworzeniu tej strony.