Oznaczenia serii parowozów

LOKOMOTYWY NORMALNOTOROWE

PKP
a/ parowozy

Oznaczenie serii parowozów na PKP składa się z dwóch lub trzech liter, charakteryzujących przeznaczenie parowozu i układ osi, a także z liczby 1,2 lub 3 cyfrowej, oznaczającej pochodzenie parowozu, a w przypadku parowozu polskiego pochodzenia rok zatwierdzenia projektu jego budowy.

Pierwsza duża litera oznacza charakter pracy do jakiej parowóz został skonstruowany:
P - do pociągów pośpiesznych
O - do pociągów osobowych
T - do pociągów towarowych
Jeżeli na drugim miejscu w oznaczeniu znajduje się duża litera K oznacza to parowóz bez tendra czyli tendrzak (Kusy).

Za duża literą (literami) jest umieszczona litera mała, która oznacza układ osi parowozu:

Cyfry umieszczone za literami oznaczają pochodzenie parowozu lub kraj w którym został on zbudowany. A w przypadku parowozów polskiego pochodzenia dodatkowo rok zatwierdzenia konstrukcji:

- 1-10 pochodzenia niemieckiego (do II wojny światowej - pruskiego)
- 11-20 pochodzenia austriackiego
- 20-99 pochodzenia polskiego
- 100 parowozy różnego pochodzenia nie pasującego do poprzednich grup np. parowozy z kolei prywatnych
- powyżej 100 innego obcego pochodzenia (np. rosyjskie, ale trafiały się tu także badeńskie - Ok101, czy bawarskie - Ok103)
- powyżej 200 innego obcego pochodzenia, które na PKP znalazły się po II wojnie światowej

znakowanie tendrów lokomotyw parowych normalnotorowych:

Tendry oznacza się również znakiem serii. Składa się ono z dwucyfrowej liczby określającej pojemność tendra w m3, dużej litery oznaczającej ilość osi:
B - dwie osie
C - trzy osie
D - cztery osie
i liczby mającej takie samo znaczenie jak w oznaczeniach parowozów.

Wyjątkiem jest tender 32D46 od Ty246, oznaczony jak tendry polskie.

b/ lokomotywy spalinowe

Lokomotywy spalinowe oznaczone są dużą literą S symbolizującą rodzaj trakcji (S - spalinowa) i dużą literą symbolizującą przeznaczenie eksploatacyjne:
P - pośpieszna
U - uniwersalna
T - towarowa
M - manewrowa

za oznaczeniem literowym znajduje się oznaczenie dwucyfrowe oznaczające typ konstrukcji:
01 ÷ 09 - przekładnia mechaniczna, sterowanie pojedyncze
10 ÷ 14 - przekładnia mechaniczna, sterowanie wielokrotne
15 ÷ 24 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie pojedyncze
25 ÷ 29 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie wielokrotne
30 ÷ 39 - przekładnia elektryczna, sterowanie pojedyncze
40 ÷ 49 - przekładnia elektryczna, sterowanie wielokrotne 

c/ wagony spalinowe i spalinowe zespoły trakcyjne

wagony spalinowe oznaczone są dużą literą S symbolizującą rodzaj trakcji (S - spalinowa) i dużą literą symbolizującą przeznaczenie eksploatacyjne:
D - dalekobieżne
N - do ruchu podmiejskiego na węzłach z niskimi i wysokimi peronami
R - rewizyjne (warsztatowe, do rewizji sieci trakcyjnej itp.)

za oznaczeniem literowym znajduje się oznaczenie dwucyfrowe oznaczające typ konstrukcji:
50 ÷ 59 - przekładnia mechaniczna, sterowanie pojedyncze
60 ÷ 69 - przekładnia mechaniczna, sterowanie wielokrotne
70 ÷ 79 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie pojedyncze
80 ÷ 89 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie wielokrotne
90 ÷ 94 - przekładnia elektryczna, sterowanie pojedyncze
95 ÷ 99 - przekładnia elektryczna, sterowanie wielokrotne 

d/ lokomotywy elektryczne

Lokomotywy elektryczne oznaczone są dużą literą E symbolizującą rodzaj trakcji (E - elektryczna) i dużą literą symbolizującą przeznaczenie eksploatacyjne:
P - pośpieszna
U - uniwersalna
T - towarowa
M - manewrowa
za oznaczeniem literowym znajduje się oznaczenie dwucyfrowe oznaczające typ konstrukcji:
01 ÷ 14 - lokomotywy czteroosiowe B'oB'o na prąd stały 3000V
15 ÷ 19 - lokomotywy czteroosiowe B'oB'o na prąd zmienny
20 ÷ 34 - lokomotywy sześcioosiowe C'oC'o na prąd stały 3000V
35 ÷ 39 - lokomotywy sześcioosiowe C'oC'o na prąd zmienny
40 ÷ 49 - lokomotywy o innym układzie osi lub rodzaju prądu i napięcia

d/ wagony elektryczne i elektryczne zespoły trakcyjne

elektryczne zespoły trakcyjne oznaczone są dużą literą E symbolizującą rodzaj trakcji (E - elektryczna) i dużą literą symbolizującą przeznaczenie eksploatacyjne:
D - dalekobieżne
N - do ruchu podmiejskiego na węzłach z niskimi i wysokimi peronami
W - do ruchu podmiejskiego na węzłach z wysokimi peronami

za oznaczeniem literowym znajduje się oznaczenie dwucyfrowe oznaczające typ konstrukcji:
51 ÷ 64 - zespoły trójwagonowe na prąd stały 3000V
65 ÷ 69 - zespoły trójwagonowe na prąd zmienny
70 ÷ 74 - zespoły czterowagonowe na prąd stały 3000V
75 ÷ 79 - zespoły czterowagonowe na prąd zmienny
80 ÷ 89 - samodzielne wagony silnikowe na dowolny rodzaj prądu
90 ÷ 93 - zespoły dwuwagonowe na prąd stały 3000V
94 ÷ 94 - zespoły o dowolnej liczbie wagonów, lecz na inne napięcie niż wyżej wymienione 

Przed wprowadzeniem normy RN-58/MK-0001 niektóre serie taboru posiadały stare oznaczenie spotykane w starszej literaturze:

Do oznaczania osi lokomotyw elektrycznych i spalinowych używa się symboli: Bo'Bo', Co'Co' itp. Symbol BoBo oznacza, że lokomotywa posiada dwa wózki dwuosiowe "B", symbol "o", że każda ma napęd indywidualny; podobnie symbol CoCo oznacza, że lokomotywa posiada dwa wózki trzyosiowe "C", symbol "o", że każda ma napęd indywidualny. Symbol "B" bez znaku "o" i bez kreski oznacza, że lokomotywa (spalinowa) posiada dwie osie napędne połączone wiązarem. Podobnie oznaczane są wagony spalinowe. Symbol 1A' A'1 oznacza wagon o dwóch wózkach, których jedna oś jest napędna, a druga toczna, symbol B'2' - że wagon ma dwa wózki dwuosiowe, z których tylko jeden ma osie napędne, a drugi toczne.

Czechosłowacja (parowozy)

Układ osi parowozu na kolejach czeskich oznacza się cyfrowo. Dla przykładu polski Ty23 na kolejach ČSD nosił oznaczenie 537.1, gdzie pierwsza cyfra informuje o 5 osiach wiązanych. Suma cyfry pierwszej i drugiej po pomnożeniu przez 10 informuje o Vmax (5+3=8 x 10 daje 80km/h). Trzecia cyfra po dodaniu 10 informuje o nacisku osi (7+10 = 17t). Ostatnia cyfra po kropce to kolejna seria w danej grupie parowozów.

Francja (parowozy)

Koleje SNCF oznaczają parowozy liczbą trzycyfrową, która odzwierciedla układ osi i literą oznaczającą kolejną serię o takim samym układzie osi. Dla przykładu seria Tw1 oznaczona została 050B.

USA (parowozy)

W Stanach Zjednoczonych powstał słowny sposób oznaczania układu osi parowozów:

PAROWOZY WĄSKOTOROWE (opracował Paweł Korcz):

Znak lokomotywy parowej wąskotorowej składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:

znakowanie tendrów od lokomotyw parowych wąskotorowych:

Informacje o znakowaniu pojazdów trakcyjnych opracowane w oparciu o: "PRZEPISY O ZNAKOWANIU TABORU WĄSKOTOROWEGO" (WM-11)