W pojęciu ogólnym - to podstawowe urządzenia i instytucje świadczące usługi, niezbędne do nale- żytego funkcjonowania produkcyjnych działów gospodarki. Wśród obiektów i przdmiotów miesz- czących się w ramach powyższej definicji, są obiekty: transportu - służące do przemieszczania osób i ładunków; łączności - służące do przemieszczania wiadomości; energetyki - służące do prz- emieszczania energii elektrycznej; gospodarki wodnej - służące do przemieszczania wody. Obiek- ty składające się na infrastrukturę, są efektem celowej działalności człowieka, trwale zlokali- zowane w przestrzeni, zarówno w istnieniu - jak i eksploatacji. Infrastruktura składa się z ele- mentów punktowych i liniowych (punkty i linie transportowe). Łącząc ogólną definicję infrastruk- tury, z własnościami infrastruktury transportu - można ją uszczególnić: infrastruktura transportu - są to stworzone przez człowieka, trwale zlokalizowane, punktowe i liniowe obiekty użytku pub- licznego, stanowiące (z uwagi na swoje przeznaczenie) podbudowę życia społeczno-gospodar- czego grup społecznych. Podstawowymi jej składnikami są: drogi trasportowe - kolejowe, drogo- we - nasypy, elektryczna sieć trakcyjna, mosty, wiadukty, tunele, żeglowne drogi wodne, śluzy, progi wodne i inne budowle inżynierskie; Urządzenia i wyposażenie punktów ekspedycyjnych - ła- downie, rampy, magazyny, składy, perony, przystanie, pasy startowe, itp.; urządzenia i wyposa- żenie niezbędne do utrzymania i funkcjonowania dróg i punktów transportowych - instalacje ener- getyczne, telekomunikacyjne, urządzenia zabezpieczenia ruchu i łaczności, sterownicze i nastaw- cze, drogi dojazdowe, itp.

Jest to pojazd szynowy, wyposażony we własny napęd, przeznaczony do wykonywania pracy pociągowej. Dzielą się w zależności od źródła energii, na lokomotywy trakcji: parowej (parowozy), spalinowej (motowozy) i elektrycznej (elektrowozy); oraz ze względu na przeznaczenie eksplo- atacyjne, na: manewrowe (przeznaczone do pracy manewrowej), towarowe (przeznaczone do wykonywania pracy pociągowej, przy ciężkich pociągach, oraz prowadzenia ciężkiego przetoku), pasażerskie (przeznaczone do prowadzenia lekkich pociągów z dużymi prędkościami) i uniwer- salne (przeznaczone do prowadzenia pociągów pasażerskich ze średnimi prędkościami, oraz lekkich pociągów towarowych). Lokomotywy trakcji parowej przeznaczone do ruchu pasażer- skiego, dzielą się na osobowe i pośpieszne, w przypadku tej trakcji nie ma również lokomotyw manewrowych - lekkie parowozy przystosowane do pracy przetokowej - oznaczone są jako towa- rowe.

Są to wszelkie ruchy taboru kolejowego, oraz związane z nimi czynności wykonywane na torach kolejowych, z wyjątkiem wjazdu, wyjazdu, i przejazdu pociągów. Składem manewrowym nazywa się przetaczany tabor, znajdujący się za lub przed pojazdem trakcyjnym, wykonującym manewry. Pod określeniem "manewrujący tabor", należy rozumieć - skład manewrowy wraz z pojazdem trakcyjnym, wykonującym manewry, albo manewrujący luzem pojazd trakcyjny. Mogą być wyko- nywane pojazdami trakcyjnymi, za pomocą siły ciężkości taboru, siły ludzkiej lub zwierzęcej, mo- torowych pojazdów drogowych, lub innych urządzeń mechanicznych.

Jest to wielopoziomowa przeprawa nad przeszkodą terenową (rzeką, jarem, doliną, morzem, za- toką). Zasadniczymi elementami konstrukcji mostu, są: filary - których zadaniem jest utrzymanie przęseł mostu na określonym poziomie, na którym znajduje się szlak komunikacyjny, biegnący konstrukcją mostu: przęsła - na których ułożona jest nawierzchnia szlaku komunikacyjnego, biegnącego konstrukcją mostu; pylony - które stanowią alternatywę dla filarów (mosty wiszące). Mosty często pełnią równocześnie rolę wiaduktów, lub stanowią wraz z nimi - elementy węzłów komunikacyjnych.

Składa się ze stopy, kowadła i ucha. Umieszczony na główce szyny - służy do zabezpieczenia ta- boru przed zbiegnięciem w czasie postoju, albo zmniejszenia prędkości, lub całkowitego zatrzy- mania taboru spychanego, odrzucanego, lub zbiegającego. Wymuszenie oporów ruchu, odbywa się w momencie najechania koła pojazdu szynowego na stopę płozu i oparcia jego powierzchni tocznej (uderzenia) o kowadło. Obecnie - przy pracach rozrządowych - tę metodę ograniczania prędkości taboru, stosuje się wyłącznie w stacjach o odpowiednio małej ilości prac rozrządowych - gdy nie opłaca się wyposażać jej w hamulce torowe.

Jest to skład pociągu (zestawiony razem tabor szynowy, bez pojazdu trakcyjnego), sprzęgnięty z czynnym pojazdem trakcyjnym, albo pojazd trakcyjny luzem - osygnalizowane i przygotowane do wyprawienia na szlak. Ze względu na rodzaj przewożonego ładunku dzielą się na - pasażerskie, towarowe, mieszane, służbowe. Ze względu na kategorię na - ekspresowe, pośpieszne, przys- pieszone, osobowe (pasażerskie), oraz systemowe, pośpieszne, niemasowe, linowe, zdawcze (to- warowe). Ze względu na przeznaczenie ładunku w pociągu towarowym na - jednogrupowe i wie- logrupowe. Do pociągów służbowych należą pociągi: Ratunkowe, gospodarcze i robocze, samo- bieżne zestawy remontowe, próbne i doświadczalne, inspekcyjne, lokomotywowe, do przewozu pracowników kolejowych, próżne składy pasażerskie, z wagonami do naprawy, pojazdy trakcyjne luzem.

Jest to wielopoziomowe skrzyżowanie dwóch szlaków komunikacyjnych, lub szlaku komunikacyj- nego z przeszkodą terenowaą, gdzie jeden z ze szlaków przebiega nad drugim, lub przeszkodą te- renową - nasypem ziemnym, w którym znajduje się otwór, będącym pierścieniem lub półpierście- niem kamiennym, albo żelbetonowym.

Jest to urządzenie - służące do wzajemnego porozumiewania się personelu kolejowego, w celu za- pewnienia bezpieczeństwa oraz sprawnej organizaji ruchu pociągów. Semafory dzielą się na kształtowe i świetlne. Semafor kształtowy składa się ze słupa, na którym są umieszczone rucho- me ramiona koloru białego z czerwoną obwódką, oraz latarnie i przesłony z kolorowymi szkłami. Przez nastawienie jednego z dwóch ramion semafora w odpowiednie położenie, lub też przez uka- zanie się światła na semaforze - wydaje się nakaz zabraniający, lub zezwalający na jazdę pociągu. Semafor świetlny składa się z oprawy (głowicy) na słupie lub podstawie (semafor karzełkowy), w której umieszczono jedną lub więcej lamp, lub oprawy zawieszonej obok lub nad torem. Sygnały na semaforach świetlnych mogą być podawane przez pracownika (semafor półsamoczynny), lub mogą wyświetlać się samoczynnie (semafor samoczynny), pod wpływem oddziaływania pociągu.

Jest to - parowa, spalinowa, lub elektryczna maszyna robocza, przeznaczona do wprawiania i u- trzymania w ruchu pojazdu z napędem. Silnik trakcyjny może być zabudowany w konstrukcji poja- zdu (np.; lokomotywa, samochód, samolot), w torze (magnetyczna lewitacja), albo maszynowni (koleje linowe i linowo-torowe).

Jest to umowa o świadczenie usług przewozowych - nadania, transportu i odbioru przesyłki. W od- niesieniu do transportu szynowego, jest to zwykle umowa wielopodmiotowa, w którą zaangażo- wani są nadawca i odbiorca (będący przeważnie przedsiębiorstwami, lub organizacjami z osobo- wością prawną), przewoźnik (spedytor - czyli podmiot świadczący usługę przewozową i główny jej wykonawca), oraz zarząd kolejowy, świadczący spedytorowi usługę dzierżawy odcinka linii, dla przeprowadzenia pociągu należącego do spedytora, bądź innego przewoźnika, z którego usług spedytor korzysta.

Jest to znak umowny lub zespół tych znaków, za pomocą których podaje się nakaz wykonania określonych czynności, związanych z ruchem pociągów, manewrami lub bezpieczeństwem mienia kolejowego, pracowników kolejowych i osób trzecich. Służy do porozumiewania się personelu ko- lejowego w celu zapewnienia oraz sprawnej organizacji ruchu pociągów i pracy manewrowej. Sygnały dzieli się na wzrokowe i słuchowe, a wzrokowe dodatkowo na dzienne i nocne, oraz kształtowe i świetlne (których obrazy sygnałowe - nocne i dzienne - są identyczne).

Jest to jedno- lub wielotorowy odcinek drogi kolejowej, nie posiadający żadnych odgałęzień, łą- czący dwa posterunki zapowiadawcze, albo posterunek zapowiadawczy z końcem linii - nie posia- dającej takiego postrunku. Szlaki przylegające do posterunku odgałęźnego dzielą się na: Wspólny (po którym jadą wszystkie pociągi z/na pozostałe szlaki); zasadniczy (stanowiący przedłużenie szlaku wspólnego); odgałęziony (odgałęziający się od odcinka, który stanowiąn szlaki zasadniczy i wspólny).

Są to środki transportu, które służą bezpośrednio do przewozu osób lub ładunków, przemiesz- czają się wraz z nimi, a ich zastosowanie jest warunkiem koniecznym, realizacji procesu. Tabor kolejowy dzieli się ze względów konstrukcyjnych - na trakcyjny (posiadający własny napęd) i wa- gonowy (nie posiadający własnego napędu). W skład taboru trakcyjnego wchodzą: lokomotywy - przeznaczone do pracy pociągowej; wagony motorowe i zespoły trakcyjne (złożone z nie mniej niż dwóch wagonów, z których co najmniej jeden jest wagonem silnikowym) - przeznaczone do pracy pociągowej, oraz przewozu ładunku i osób. W zależności od rodzaju zastosowanego napędu, poja- zdy trakcyjne dzielą się one na pojazdy trakcji: parowej (parowozy), elektrycznej (elektrowozy, elektryczne wagony silnikowe i elektryczne zespoły trakcyjne) i spalinowej (motowozy, wagony motorowe, motorowe zespoły trakcyjne). Tabor wagonowy dzieli się na wagony towarowe (kryte, platformy, cysterny, węglarki, inne specjalne) i pasażerskie (1. i 2. klasy, bagażowe, pocztowe).

Jest to prosty, lub łukowy odcinek drogi kolejowej, nie posiadający odgałęzień, mający początek i koniec, z których jeden - doprowadzony jest do okręgu zwrotnicowego, a drugi - doprowadzony do okręgu zwrotnicowego, lub zakończony kozłem oporowym. Tory dzielą się na tory główne zasad- nicze (przeznaczone do prowadzenia jazd pociągowych, związanych głównie z przejazdem pocią- gów), główne dodatkowe (przeznaczone do prowadzenia jazd pociągowych, związanych głównie z wjazdem i wyjazdem pociągów), tory boczne (rozrządowe, ładunkowe, postojowe, trakcyjne, warsztatowe, magazynowe, itp.), oraz tory specjalnego przeznaczenia (żeberka osłonowe, dojaz- dowe do bocznic, ładowni, itp).

Nauka zajmująca się - sposobem poruszania pojazdu, po wyznaczonej drodze. W odniesieniu do pojazdów szynowych, grupuje je w/g źródeł energii, zasilającej silniki tego pojazdu, na: Pojazdy bez napędu; parowe pojazdy trakcyjne (czerpiące energię - ze spalania paliw stałych); spalinowe pojazdy trakcyjne (czerpiące energię - ze spalania oleju napędowego); elektryczne pojazdy trak- cyjne (czerpiące energię - z zewnętrznej elektrycznej linii przesyłowej).

Jeden z działów komunikacji, obejmujący (w sensie dosłowym, fizycznym) - zespół działań pole- gających, na przemieszczaniu osób lub ładunków, z jednego miejsca w inne - przy użyciu dostęp- nych, mechanicznych środków transportu. Rozpatrując to pojęcie w sensie gospodarczym, trans- port - jest to techniczne, organizacyjne i ekonomiczne, wydzielone z innych czynności, przemiesz- czanie wszelkich ładunków i osób. Różnica pomiędzy tymi pojęciami dwiema definicjami polega na tym, że zarządzanie wyłącza poza jego obręb przemieszczanie ładunków, będących w trakcie procesu technologicznego, co jest uzasadnione względami finansowymi. Transpost można dzielić na: towarowy i pasażerski; morski, lądowy i lotniczy; wewnątrzzakładowy i publiczny; krajowy i zagraniczny; ponadto lądowy na: szynowy i bezszynowy; a bezszynowy na: drogowy i przesyło- wy.

Jest to wielopoziomowe skrzyżowanie co najmniej dwóch szlaków komunikacyjnych, z których je- den przebiega ponad drugim konstrukcją wiaduktu, a drugi - pod nią, ułożony na gruncie. Zasadni- czymi elementami konstrukcji wiaduktu, są: filary - których zadaniem jest utrzymanie przęseł wiaduktu na określonym poziomie, na którym znajduje się szlak komunikacyjny, biegnący kon- strukcją wiaduktu; przęsła - na których ułożona jest nawierzchnia szlaku komunikacyjnego, biegnącego konstrukcją wiaduktu; pylony - które stanowią alternatywę dla filarów (wiadukty wi- szące). Wiadukty bardzo często stanowią elementy węzłów komunikacyjnych, tworząc skompli- kowane, wielopoziomowe układy, umożliwiając bezkolizyjne wiązanie przebiegów, które w ukła- dzie jednopoziomowym stanowiłyby przebiegi sprzeczne.

Jest to znak umowny, za pomocą którego podaje się nakazy lub polecenia oraz informacje nie objęte sygnałami, związane z ruchem pociągów, manwrami lub bezpieczeństwem mienia kolejo- wego, pracowników kolejowych i osób trzecich. Wskaźniki służą do wzajemnego porozumiewania się personelu kolejowego w celu zapewnienia bezpieczeństwa, oraz sprawnej organizacji ruchu pociągów i pracy manewrowej.

Jest to zasadnicza część układu biegowego każdego pojazdu szynowego. Składa się z osi (w po- jazdach z napędem - wału), z wprasowanymi z nań kołami. Oś może być pełna, lub drążona. Koło pojazdu szynowego składa się z koła bosego i obręczy, zabezpieczonej przed zsunięciem się z niego - pierścieniem zaciskowym. Stosowane są również koła monoblokowe, gdzie koło bose i ob- ręcz - wykonane są z jednego kawałka metalu. W pojazdach trakcyjnych na wale zestawu koło- wego może być wpracowane również koło zębate przekładni napędowej, albo sprężyście nałożony - wał drążony, na który przenoszony jest bezpośrednio moment napędowy. Oś (wał) zakończony jest z obydwu stron czopami, służącymi do zamontowania łożysk osiowych (czopy te, mogą znaj- dować się również pomiędzy kołami, w bezpośredniej ich bliskości, np.; tramwaje, lokomotywy parowe).