Na temat budowy makiety mozna by (a właściwie trzeba by) napisać całą książkę. Nie jestem w stanie sam podać tu choćby części potrzebnych informacji, opisów i metod - choćiażby z tego powodu, że wielu z nic nie znam.
Liczę więc na waszą pomoc - podzielcie się z innymi waszymi pomysłami.

---

Garść moich przemyśleń na temat: jak zacząć budować makietę.
1. Makieta to pewien wycinek kolejowej rzeczywistości, więc należałoby sprecyzować swoje preferencje:
   czy wolimy manewrowanie, czy ciągły ruch pociągów, czy linia lokalna czy magistralna, czy kolej współczesna czy dawna, innymi słowy
2. jaką epokę i motyw (czas i miejsce) makieta ma odwzorowywać.
3. Trzeba zastanowić się, jak duża bedzie ta makieta, gdzie będzie rozkładana i przechowywana
4. Na jakim kształcie płyty będzie rozplanowana (zakładam że na skalę już się zdecydowaliście)
5. Teraz można rozplanować układ torowy, i ewentualnie skorygować punkt 2 lub 3,
6. Zacząć zbierać wyposażenie, i ewentualnie sprzedawać to które zebraliśmy do tej pory a nie pasuje do epoki i motywu.
7. Pamiętajmy o właściwym dobraniu taboru i wyposażenia do epoki i motywu,
   
   np:
   • na dioramie z II-giej epoki przedstawiającej np. przeładunkową stację styczną z wąskotorówką można by zastosować jakiś pruski tendrzak ex-T9 (BR91, PKP - TKi3) lub T3 (TKh1) ze starymi wagonami dwu-osiowymi (koła szprychowe), służacy do wtaczania tych wagonów na wózki (transportery) wąskotorowe. Pociąg osobowy może być obsługiwany pruskim P6 (Oi1). Budowa w tej epoce (nie mówiąc o epoce I-szej) jest trudna, bo wymaga dużej wiedzy historycznej. Kierując się starymi fotografiami i pocztówkami należy odtworzyć wygląd drobnego wyposażenia makiety - perony, latarnie, ławki, samochody (a raczej zaprzęgi), ubrania ludzi - wszystko to inaczej wyglądało niz teraz. Sygnalizacja kształtowa również się trochę różniła od współczesnej - spotykało się np. semafory trójramienne.
   • na makiecie z III-ciej epoki, przedstawiającej jakąś lokalną górską linię, mogą kursować z pociągami osobowymi złożonymi z dwu- i trzy-osiowych boczniaków parowozy tendrzaki np. BR86 (PKP - TKi3), z towarowym (wagony dwu-osiowe z orzełkami) wszędobylskie Ty2 (BR52) - o ile promienie łuków na to pozwolą, albo Tp4. Na stacjach należy stosować sygnalizację kształtową. Budynki stacyjne powinny być stare. UWAGA - nie mieszać odrębnych terytorialnie styli, np. poniemieckiego z poaustriackim.
   • na makiecie z IV-tej epoki, przedstawiającej np. niezelektryfikowaną stację węzłową z odgałęziającą się jakąś linią lokalną, możemy zastosować ST44 (BR120) z towarowymi (np. skład talbotów) oraz Ty2 z wagonami piętrowymi na głównej linii (niestety trzeba je przemalować), oraz Ok1 (BR 38) z szaro-brunatnymi wagonami osobowymi na lokalnej linii. Po stacji może manewrować SM42 (jeśli ją zrobimy) bądź Tr203 (niestety kosztuje tylo co używany maluch) albo SM41. Sygnalizacja może być kształtowa (na małej stacji) lub świetlna (na dużej stacji). Budynek stacyjny i nastawnie mogą być bardziej współczesne (np. betonowe).
   • na makiecie z V-tej epoki przedstawiającej jakąś stację na głównej zelektryfikowanej linii możemy zastosować lokomotywy elektryczne EU07 z pociagiem pospiesznym złożonym z zielono-kremowych i czerwono-kremowych wagonów cztero-osiowych, lub z pociągiem osobowym złożonym z czterech wagonów piętrowych Bdhpun. Jeśli potrafimy zrobić model ET21 bądź ET22 to znajdzie on zatrudnienie przy pociągu towarowym (np. skład z cysternami DEC). Krótki pociąg zbiorowy lub gospodarczy może być ciągnięty przez SM42, w ostateczności Ty2 lub SM41 (ale te dwie ostatnie raczej nie powinny się spotkać z EU43 :-)
8. Mając już skonkretyzowane nasze zamiary i zrobiony wstępny plan torowiska na papierze, można zacząć projektować układ torowy. Dobrze jest uzyc jakiegoś programu CAD dedykowanego modelarzom.
   Pamiętajmy o tym że ostre promienie łuku bardzo brzydko wyglądają - jeśli zależy nam na długich pociągach złożonych z wagonów czteroosiowych, rozważmy rezygnację z prostokątnej płyty na rzecz rozplanowania makiety wzdłuż ścian pokoju.
   Przy projektowaniu układu torowego stacji dobrze jest pamiętać jaką funkcję pełnią poszczególne tory w rzeczywistych stacjach. Opis ten można znaleźć w fachowych podręcznikach [M.Batko] lub w numerach Świata Kolei opisujących polskie stacje.
9. c.d.n.